Carnaval

"Even loskomen van de dagelijkse sleur en lekker met vrienden en familie feesten. Het carnavalsfeest dat voornamelijk in het zuiden van ons land wordt gevierd, zorgt jaarlijks voor veel plezier. Het is al een eeuwenoud feest en wordt over de hele wereld gevierd." 

Het ontstaan

Waar het feest met het verkleden vandaan komt, is nog altijd niet helemaal duidelijk. Wel is duidelijk dat het feest al eeuwen lang wordt gevierd en dat het hier om een heidens gebruik gaat. Waarschijnlijk heeft de kerk dat omgezet in een katholieke traditie. Zo zijn er verschillende theorieën. De ene zegt dat het feest van de Grieken afkomstig is. Zij vierden eind februari een driedaags feest ter ere van Dionysus of Bacchus. De andere theorie is die van de kerk. De katholieken wisten geen manier om het heidense gebruik uit te bannen, dus besloten ze het met hun kerk te verbinden. Zij verbinden het carnavalsfeest aan de Vastenavond

Vastenavond

Op deze avond ging de jeugd vroeger langs de deur met de rommelpot of de foekepot (een pot overspannen met gedroogde varkensblaas en een stukje riet erin gestoken). Met liedjes vragen ze hierbij om eten. De woensdag na Vastenavond (Aswoensdag) begint voor Rooms-katholieken de vastenperiode. Tot Pasen mogen zij geen vlees eten en moeten ze sober leven en eten (met uitzondering van de zondag). Dit heeft een betekenis: de gelovige bezinnen, zuiveren en doen boete, hierna wijden ze zich aan de herdenking van het lijden van Jezus met Pasen. Kinderen verzamelen het snoep dat ze in deze periode krijgen in een ‘vastentrommeltje’. Deze traditie is in 602 ingevoerd door paus Gregorius de Grote. 

Uitgefeest

Het feest werd door de jaren heen met veel enthousiasme gevierd, maar verdwijnt na de Franse revolutie bijna. In de achttiende eeuw is het feest onder druk van de protestante elite bijna verdwenen. In de negentiende eeuw ontstaan er carnavalsverenigingen en na de Tweede Wereldoorlog bloeit het carnaval weer helemaal op. Voor carnavalsvierders heeft carnaval niet veel meer met de katholieke traditie te maken: zij zien het vooral als een groot feest waarin alles kan en niks moet. 

De rivieren

Carnaval en de plaats van viering wordt altijd gelinkt met het zuiden van ons land. Onder de rivieren is carnaval veel belangrijker dan dat het voor de gebieden boven de rivieren is. Maar hoe komt dat zo? Waarschijnlijk heeft dit weer met het geloof te maken. Het zuiden is van oudsher katholiek en het noorden protestant. Aangezien de meesten het toch als een echt katholiek feest zien, wordt het daarom (uitbundiger) in het zuiden gevierd.

Datum Pasen

Bepalend voor de datum van de eerste carnavalsdag is de datum waarop Pasen valt. Aan de hand van de paaszondag wordt het carnavalsfeest berekend. Paaszondag is de eerste zondag na de eerste volle maan na het begin van de lente. Ga dan zeven weken terug en je komt op de eerste carnavalsdag. Pasen kan overigens op zijn vroegst op 22 maart zijn en op zijn laatst op 25 april. Dat maakt dat we ons op zijn vroegst op 1 februari verkleden en 8 maart is dan de laatst mogelijke datum om carnaval te vieren.